دکتر محمد آشنا عباس منش
به گزارش نسیم کرمانشاه؛ کرماشان جامعه ای متکثر است و تک محصولی نیست. اگر همین یک مسئله را یک بار مسئولان واقعبینانه ببینند و آن را بیان کنند ، دیگر به مشکلات فرهنگی این سامان و عدم رشد و توسعه منطقه، پی خواهند برد، کما اینکه این مسئله را میدانند و بارها نخبگان کرماشان به آن در مقالات و یادداشت ها و مصاحبه ها و جمعهای مسئولین بیان کردهاند ازجمله صحبتهای مهم و بسیار دلنشین استاد دکترمحمدعلی سلطانی در مصاحبهی مفصلی که هفتهنامه وزین ” شهرمن ” در روز دوشنبه ۲۸بهمن ۱۳۹۸ تحت عنوان اصلی ” ناگفتهها ” و زیرعنوان ” درباره ی مسائل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی امروز کرمانشاه ” که به بیان زوایای تاریک و روشن عدم توسعه کرمانشاه و نگاه خطرناک ترویج تک زبانی، تک رنگی ، یک سویه و تک محصولی فرهنگی، دینی، مذهبی و اجتماعی اشاره نموده است که محصول سالها تحقیق و پژوهش و تحلیل این استاد تمام کرماشانشناسی است.
همه ما می دانیم که شهرکرماشان دارای جامعه ای متکثر است و تک بعدی نیست. کرماشان بهشت گویش های مختلف زبان کوردی و ادیان و مذاهب مختلف ازجمله اهل حق، اهل سنت، شیعه، ارمنی،کلیمی و ایلات و طوایف متعدد کورد اعم از کلهر، زنگنه، لک، سنجابی، هورامی، جافی، لری، فیلی،کلیایی، گورانی، قلخانی و باجلانی است. امروزه زبانی مشترک که زبانی میانه در بین گویش های ساکنین شهرکرماشان هست به عنوان زبان معیارکوردی کرماشان در گفتار و نوشته های کرماشانیان ثبت و ضبط و مورد استفاده قرار می گیرد که از همه ظرفیت های گویش های مختلف زبان کوردی بهره گرفته است و صرفا کلهری یا لکی یا زنگنه ای و یا گورانی نیست بلکه آمیخته ای از این گویش های زیباست و زبانی شهری بوده و به تنهایی سند و ملک هیچ گویشی نیست.
تلویزیون کرمانشاه که قصهی پرغصهاش دل همهی نخبگان استان را به درد آورده و نه تنها مخاطب خود را نمیشناسد بلکه در اکثر اوقات برنامه های نازل فرهنگی – ادبی به زبان مردم این دیار تولید و پخش میکند که آن نیز با نگاهی تک محصولی و صرف پرداختن به زندگی و فرهنگ یک ایل میپردازد و بقیهی مردم و شهروندان را از تولیدات فرهنگی متناسب با آداب و رسوم و اعتقادات آنها محروم میسازد، قصهی رادیو نیز از قصهی پرغصهی تلویزیون زاگرس نشینان ضعیفتر و ناتوانتر روایت میگردد. روایت های رسمی به گونه ای است که مخاطب فکر می کند مردم کورد کرماشان هنوز در چادر زندگی می کنند و زندگی ایلیاتی دارند و خبری از مدرنیته و مدرنیزاسیون در این منطقه و سرزمین نیست.
کرماشان معدن و ماوای زبان ها و گویش های کوردی و ادیان مختلف و ایلات و طوایف متعدد و مذاهب گوناگون است و هرگز ساکنان آن در هیچ دورهی تاریخی این سرزمین تک محصولی و تک رنگ و تک مذهب و یک دین نبوده است و ارمنی و کلیمی و مسیحی و اهل حق و اهل سنت و شیعه و سنجابی و لک و کلهر و باجلانی و زنگنه و هورامی و جاف و کلیایی و و لر و فارس در این شهر در کنارهم و باهم فرهنگ و تمدن آن را ساخته و پرداخته تا به امروز رسانده اند ، اگرچه امروز حضور مسیحیان و یهودیان در این شهر ملموس و پررنگ نیست اما در روزگارانی که در تاریخ این شهر ثبت و ضبط است، خدماتی ارائه دادهاند و میراثی به جا گذاشته اند که نمونه آن راسته بازار یهودی ها که امروز بازار اسلامی شناخته میشود و کنیسه و کلیسا و بیمارستان قدیمی و مخروبهی مسیح و ابنیههای ارزشمند دیگری است.
چرا در رسانه های صوتی و تصویری و مکتوب و اینترنتی کرمانشاه هیچ وقت از بزرگان، نخبگان و علمای اهل حق و اهل سنت کرمانشاه نامی برده نمیشود؟ از علمای قدیم اهل سنت دینورکرمانشاه گرفته که نامی بزرگ و جایگاهی قابل تامل در جهان اسلام دارند از جمله علما و عرفایی چون ابوبکردینوری، عایشه دینوری و… که از علمای اهل سنت کرمانشاه قدیم بودهاند، نامی برده نمیشود و تندیس آنها در میدان ها و خیابان ها و موزه های کرمانشاه دیده نمیشود و در هیچ کتاب و روزنامه و جلسه و همایشی از آنها یاد نمیشود؟ همدان و شیراز و خراسان و سراسر ایران را ببینید چگونه از علما و عرفای همشهری و اهل سنت خود ازجمله : ابوعلی سینا، امام فخر رازی، حافظ، سعدی، امام محمد غزالی، مولانا، شمس تبریزی، عطار نیشابوری و سنایی و … که از شاعران و عالمان اهل سنت ایران هستند، بدون هیچ مشکلی تندیس و کتاب و مقاله و نوشته و … آنها منتشر و توزیع و در دسترس عموم قرار میگیرد. چه دلیلی دارد از علما و نخبگان و فلاسفه و متکلمین اهل سنت کرماشان یاد نمیشود؟ مسئولین کرمانشاه هیچ وقت، هیچ پاسخی نخواهند داشت. یا از علمای اهل سنت معاصر کرمانشاه و اورامانات ( ههورامان ) و سرپل ذهاب و قصرشیرین و ریجاب( ریژاو ) مقاله و یا مصاحبه ای منتشر نمیشود؟ چرا از بزرگان اهل حق و یارسانان مهربان و مرزداران غیور علوی هیچ وقت نامی برده نمیشود و بعضا کتاب های تحقیقی آنها با مشکل مجوز برخورد میکند ؟ واقعا چرا.
میخواهید کرمانشاه رشد کند و رنگ توسعه به خود ببیند اما در یک اقدام غیررسمی و حساب شده، همه نادیده گرفته میشوند ، بعد انتظار توسعه فرهنگی و اقتصادی و اجتماعی دارید ، درحالی که وارثان اصلی این آب و خاک را انکار کرده و نادیده میگیرید و مجالی به دیده شدن آنها و نیازها و آمال و آرزوهایشان نمیدهید. چگونه میخواهید به توسعه برسید وقتی که نخبگان و بزرگان آزادیخواه کرمانشاهی ازجمله علی درویشیان، علی محمد افغانی، رحیم معینی کرمانشاهی، شامی کرماشانی و … را انکار کرده یا به کلی نادیده میگیرید و صرفا کسانی را در قاموس خود میپذیرید که روایتی موافق روایت شما داشته، نوشته و منتشر نمایند.
بی شک توسعه با چنین نگاه و برخوردهای گزینشی راه با ناکجاآباد میبرد .
- نویسنده : دکتر محمدآشنا عباس منش
Sunday, 22 December , 2024